Sau sinh là giai đoạn hầu như nhiều mẹ bỏ qua việc bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể. Mọi thứ mẹ hầu hết dành cho em bé và thường quên đi việc bổ sung dưỡng chất cho cơ thể. Tuy nhiên, sau sinh mẹ vẫn cho em bé bú. Do đó, mẹ bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể cũng chính là bổ sung dinh dưỡng cho em bé; nâng cao sức khoẻ của mình cũng là nâng cao đề kháng cho em bé.
Thiếu máu do thiếu sắt sau sinh
Máu là phương tiện vận chuyển oxy và dinh dưỡng quan trọng cho các cơ quan trong cơ thể. Đồng thời, các chất thải, sản phẩm chuyển hoá nhờ máu mà được thải ra ngoài. Thành phần chính của máu là sắt, điều này đồng nghĩa với việc thiếu sắt gây thiếu máu cho cơ thể.
Thiếu máu là tình trạng có quá ít huyết sắc tố được vận chuyển bởi các tế bào hồng cầu. Do đó làm giảm khả năng vận chuyển oxy của máu để đáp ứng nhu cầu sinh lý.
Tình trạng thiếu sắt kéo dài gây ra bệnh lý nguy hiểm cho cơ thể, đặc biệt là thiếu máu. Đây là hiện tượng các tế bào hồng cầu không có đủ oxy cung cấp cho cơ thể và khiến cơ thể mệt mỏi, chóng mặt, tim đập nhanh.
Một số nguyên nhân gây thiếu máu như mất máu, thiếu sắt, thiếu các vi chất dinh dưỡng khác. Điều này làm cho cơ thể yếu đi và suy giảm sức đề kháng.
So với thời kỳ mang thai, nhu cầu sắt của mẹ giảm. Tuy nhiên, mẹ vẫn cần bổ sung sắt để bù đắp lại lượng máu đã mất và bổ sung sắt cho con. Mẹ cần bổ sung sắt ít nhất 6 tuần sau sinh và có thể nên bổ sung sắt thường xuyên.
Giai đoạn hậu sắt không dài nhưng đây là giai đoạn quan trọng để cơ thể mẹ phục hồi lượng sắt sau quá trình mang thai và sinh nở. Thiếu máu thiếu sắt lâu dài ảnh hưởng đến nghiêm trọng đến sức khoẻ của mẹ và trẻ. Bà mẹ có lượng sắt dự trữ thấp tại thời điểm sinh nở và sau khi sinh con bị mệt mỏi, thay đổi nhận thức, dễ rơi vào trầm cảm.
Dấu hiệu thiếu máu thiếu sắt sau khi sinh
- Mệt mỏi, chóng mặt.
- Nóng nảy, cáu kỉnh
- Cảm thấy việc chăm con trở thành gánh nặng, thách thức.
- Sốc do mất nhiều máu.
- Thiếu máu trong thời gian mang thai.
Cải thiện tình trạng thiếu máu thiếu sắt sau sinh
Bổ sung thực phẩm giàu sắt
Có 2 dạng sắt trong thực phẩm là:
- Sắt trong động vật như: Thịt bò, cá, thịt da cầm,…
- Sắt trong thực vật như: Đậu, trái cây sấy khô, rau có lá xanh đậm,…
Sắt trong rau củ quả thường khó hấp thu hơn sắt trong động vật. Trong bữa ăn, bạn cần tránh uống trà và cafe. Trong trà, cafe có chứa chất khiến cơ thể khó hấp thu sắt hơn.
Nên bổ sung vitamin C cùng với sắt để tăng khả năng hấp thu vào cơ thể.
Bổ sung sắt
Sắt là dưỡng chất khó hấp thu. Do đó, không phải cứ bổ sung sắt là cơ thể sẽ hấp thu được hết. Do đó, mẹ cần lựa chọn sắt dễ hấp thu và dễ uống.
Trên thị trường có rất nhiều sản phẩm bổ sung sắt: sắt II, sắt III, sắt vô cơ, sắt hữu cơ,… khiến mẹ hoang mang và không biết lựa chọn dòng sắt nào. Hiện nay có một loại sắt mới là sắt sinh học, đó là sắt được bọc trong một lớp màng để được vận chuyển đến cơ quan đích tốt hơn và giảm các tác dụng phụ kích ứng tiêu hoá của sắt.
Màng liposome đã xuất hiện từ lâu nhưng chưa được áp dụng rộng rãi trong các thực phẩm chăm sóc sức khoẻ mà thường sử dụng trong dịch tễ. Trên thị trường có một vài sản phẩm sắt sinh học như sắt Ferrolip – công nghệ liposome.
Hỏi – đáp
1. Sau sinh, sức khoẻ của em tụt dốc, hay bị mệt và thiếu sức sống thì làm thế nào để cải thiện?
Đây hoàn toàn là triệu chứng liên quan đến thiếu máu thiếu sắt. Do đó, bạn nên bổ sung sắt phù hợp. Trước khi bổ sung hãy hỏi bác sĩ về hàm lượng, cách sử dụng để sử dụng sắt hiệu quả.
2. Có trường hợp nào bẩm sinh thiếu máu không?
Có. Đó là các trường hợp tan máu bẩm sinh gây thiếu máu nhưng không phải là do thiếu sắt mà nguyên nhân là thời gian sống hồng cầu bị giảm. Thay vì bình thường là 3 tháng, thời gian này bị giảm xuống ít hơn.
3. Sau sinh cho con bú bổ sung canxi như thế nào?
Sau sinh, mẹ cần bổ sung 1000 – 1200mg mỗi ngày. Mẹ nên bổ sung 6 tháng sau sinh là tốt nhất. Đồng thời bổ sung canxi cùng vitamin D3 và K2 để tối ưu hấp thu canxi vào trong cơ thể.
4. Thiếu máu và thiếu sắt có giống nhau không?
Thiếu máu và thiếu sắt không giống nhau. Có rất nhiều nguyên nhân gây thiếu máu và thiếu sắt chỉ là một nguyên nhân gây ra thiếu máu.
5. Đẻ mổ quên uống sắt và canxi sau sinh bây giờ ra ngoài dễ bị choáng, ngồi lâu một tí thì đau lưng, rụng tóc nhiều. Cho em hỏi giờ con em được 3 tháng rồi uống có muộn quá đâu và uống trong bao lâu?
Mặc dù muộn hơn so với bình thường nhưng vẫn là sớm hơn những người không uống. Do đó bạn hãy bổ sung sắt và canxi ngay. Cố gắng nên bổ sung 6 tháng sau sinh.
6. Sau sinh được 20 ngày, hằng ngày vẫn uống sắt và canxi nhưng bị táo thì khắc phục thế nào?
Có thể bạn gặp tình trạng trĩ. Trường hợp uống sắt và canxi bị táo bón nên chú ý:
- Canxi nên uống vào buổi sáng.
- Uống sắt và canxi tối thiểu cách nhau 2 tiếng.
- Đổi loại canxi và sắt dễ hấp thu. Ví dụ canxi Menacal D3K2 có chứa vitamin D3 và K2 tối ưu hóa sự hấp thu để canxi được hấp thu hết và không bị lắng đọng trong đường ruột. Từ đó tình trạng táo bón khi uống canxi không xảy ra.
- Đối với sắt nên sử dụng dòng sắt cao cấp nhất là sắt Ferrolip áp dụng công nghệ liposome.
