Thiếu máu, thiếu sắt luôn luôn là vấn đề nhiều bạn gặp phải trong quá trình mang thai. Trong thời kỳ mang thai, mẹ có nhu cầu sử dụng sắt cao hơn rất nhiều so với bình thường. Nếu không được cung cấp đủ sắt sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.
Vai trò của sắt với bà bầu trong suốt thai kỳ
Trong thời kỳ mang thai, nhu cầu về sắt cao hơn rất nhiều so với bình thường. Sắt không chỉ tạo máu mà còn tham gia vào quá trình nhân lên của tế bào. Từ 1 tế bào nhân lên hàng tỉ tế bào để tạo nên một cá thể. Các tế bào thần kinh của thai nhi cũng nhờ sắt và acid folic. Nhu cầu tăng cao, tình trạng nghén ngẩm diễn ra khiến cho tình trạng thiếu hụt sắt trở nên nghiêm trọng hơn.
Mẹ cần được bổ sung sắt và acid folic tối thiểu 3-6 tháng trước mang thai.
Nếu không cung cấp đủ sắt theo khuyến nghị sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé. Những đứa trẻ sau này khó có trí thông minh so với cùng trang lứa.
Thiếu máu còn khiến cho quá trình vận chuyển oxy và dưỡng chất cho thai nhi bị ảnh hưởng. Thời kỳ mang thai, thể tích máu của mẹ tăng 50% so với bình thường để đảm bảo quá trình phát triển của thai nhi.
Sắt còn là nhóm vi chất tăng cảm giác ngon miệng. Bà bầu thiếu máu thiếu sắt không muốn ăn hoặc ăn ít, giấc ngủ không đảm bảo chất lượng, mất ngủ, mệt mỏi kéo dài vì oxy không lên được não và vận chuyển vào các tế bào và cơ quan.
Mặt khác, khi thiếu sắt khiến sức đề kháng cơ thể mẹ kém hơn.
Thiếu sắt cũng làm tăng nguy cơ sinh non, nhiễm trùng hậu sản, tăng suy nhược cơ thể.
Đối với thai nhi, thiếu sắt làm tăng nguy cơ suy dinh dưỡng bào thai, sinh non, nhẹ cân hoặc ảnh hưởng đến cả sự phát triển, trí tuệ về sau của trẻ.
Mẹ bầu bổ sung bao nhiêu sắt trong suốt thai kỳ là đủ?
Trước khi mang thai, lượng sắt khuyến nghị bổ sung cho mẹ là 15mg/ngày.
Khi bắt đầu chuẩn bị mang thai và cả trong giai đoạn mang thai khoảng 30mg mỗi ngày. Nhu cầu tăng gấp đôi so với bình thường. Thời gian uống sắt kéo dài sau sinh vài tháng.
Liều bổ sung tối đa là 60mg sắt mỗi ngày kèm 400mcg acid folic.
Bà bầu nên sử dụng 1 số loại thực phẩm chức năng giàu sắt để cung cấp đủ cho nhu cầu.
Trong trường hợp bà bầu được chẩn đoán là thiếu máu, bác sĩ có thể kê 50-100mg sắt mỗi ngày.
Bổ sung sắt trong thai kỳ
Có 2 cách bổ sung sắt là:
Thực phẩm
Các thực phẩm giàu sắt luôn được xếp vào nhóm bổ sung sắt an toàn và phong phú nhất cho phụ nữ mang thai.
Các thực phẩm giàu sắt nhất là tim, thịt, cá, hải sản, trứng, đậu, ngũ cốc, rau có lá xanh đậm. Sắt từ động vật dễ hấp thu hơn sắt thực vật. Cơ thể có khả năng hấp thu khoảng 10-15% sắt có nguồn gốc từ động vật và từ 5-10% sắt từ thực vật. Chính vì vậy, nếu bổ sung sắt qua thức ăn cần bổ sung gấp 10 lần so với nhu cầu khuyến nghị. Do đó, bổ sung sắt qua ăn uống thì sẽ không đủ, đặc biệt là mẹ bầu.
Bên cạnh việc bổ sung sắt để giúp việc tạo máu được tốt hơn, phụ nữ mang thai cũng cần bổ sung folate hay acid folic tổng hợp. Những chất này được tìm thấy trong trái cây, chuối, các loại rau có màu xanh đậm.
Thực phẩm chức năng
Nhu cầu sử dụng sắt tăng cao, mẹ cần bổ sung sắt qua thực phẩm chức năng. Thuốc bổ sung sắt thường có 2 dạng: vô cơ và hữu cơ. Sắt hữu cơ có ưu điểm vượt trội hơn sắt vô cơ và ít gây tình trạng nóng trong, táo bón hơn.
Hiện nay, có loại sắt tốt hơn được áp dụng công nghệ sinh học sử dụng màng lipid để tăng sự vận chuyển, tối ưu hóa hấp thu sắt vào cơ thể và tốt hơn cả hữu cơ. Sắt sinh học là sản phẩm bổ sung sắt có ưu điểm vượt trội hơn các loại sắt trên thị trường.
Khi bổ sung sắt, bà bầu cần lưu ý những điều sau:
- Sắt được xếp vào nhóm chất khó hấp thu vào cơ thể nên uống với nước có lượng vitamin C phong phú.
- Không sử dụng sắt chung với sữa.
- Không uống đồng thời sắt và canxi vì canxi sẽ cản trở sự hấp thu sắt vào cơ thể.
- Uống nhiều nước, ăn các loại thực phẩm giàu chất xơ giúp phòng ngừa tình trạng táo bón.
- Uống sắt theo chỉ định của bác sĩ, không uống quá liều lượng cho phép.
Hỏi – đáp
1. Bầu 17 tuần bác sĩ bảo bị thiếu máu nhẹ có ảnh hưởng đến thai nhi không?
Thiếu máu nhẹ nguy cơ ảnh hưởng không cao nhưng bạn vẫn cần phải bổ sung sắt. Khi thiếu sắt nhẹ, nhu cầu sắt có thể cao hơn. Do đó, mẹ cần bổ sung nhiều hơn so với bình thường.
2. Bầu hơn 3 tháng chỉ có 39kg và bị thiếu máu thiếu sắt nặng uống sắt như thế nào?
Bạn đặc biệt cần bổ sung sắt liều cao theo chỉ định của bác sĩ. Bạn có thể tìm hiểu và cân nhắc sử dụng sắt sinh học Ferrolip.
3. Em xét nghiệm bị thalassemia, chồng không bị thì sinh con ra có bình thường không ạ?
Thalassemia là tình trạng bệnh lý. Nặng là có thể sảy thai, thai lưu liên tiếp, nhẹ thì em bé vẫn có thể được sinh ra nhưng sẽ phải đi truyền máu cả đời. Trong trường hợp mẹ bị bệnh mà bố không bị con sinh ra vẫn có khả năng không bị bệnh và không có gen. Trường hợp mẹ không bị bệnh, chỉ mang gen thì không cần lo lắng. Tuy nhiên, sức khỏe của mẹ cũng rất kém nên cần chăm sóc, giữ gìn sức khỏe nhiều hơn.
4. Có phải xét nghiệm gen đông máu trước khi mang thai không?
Có 2 nhóm nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng đông máu là hội chứng antiphospholipid, và các bệnh liên quan đến rối loạn yếu tố đông máu thrombophilia. Trong thrombophilia có một loạt nguyên nhân khác.
Đây là 1 trong những chỉ định tìm nguyên nhân sảy thai thai lưu đối với những cặp vợ chồng có tình trạng sảy thai, thai lưu liên tiếp. Trong trường hợp không có tiền sử sảy thai, thai lưu liên tiếp nếu có điều kiện có thể làm.
5. Bầu 21 tuần bị đau đầu làm sao để hết?
Nhiều khả năng do thiếu máu thiếu sắt. Khi 21 tuần, thai nhi phát triển cực mạnh về kích thước và nhu cầu sắt tăng lên rất cao. Ở giai đoạn này, mỗi ngày mẹ bầu nên bổ sung 30mg sắt.
